باسمه تعالی

ترس از مرگ، چرا؟

از چیزهایی که همه مردم را نگران کرده و از آن ترس و وحشت و دلهره دارند، مرگ است. هیچ­کس در وقوع مرگ شک و تردیدی ندارد؛ اما چرا از آن می­ترسیم. این ترس چند عامل دارد:

1. ناآگاهی از حقیقت مرگ؛ آنان که از روی ناآگاهی مرگ را نسیت شدن و نابودی می­دانند، از تصور مرگ به وحشت می­افتند. نقل شده امام هادی علیه السلام نزد یکی از یارانش _ که مریض بود _ رفت و او را دید که از ترس مرگ به شدت گریه می­کند. حضرت فرمود: چون مرگ را نمی­شناسی از آن می­ترسی. قرآن کریم از قول منکران معاد می­گوید: «اِنْ هِیَ إِلاَّ حَیاتُنَا الدُّنْیا نَمُوتُ وَنَحْیا وَما نَحْنُ بِمَبْعُوثِینَ؛ جز این زندگانی دنیایی ما، چیزی بعد از آن نیست، پس از مردن دیگر برانگیخته نخواهیم شد.» بدیهی است کسی که مرگ را نابودی می­داند از تصور آن دچار ترس و دهشت می­شود.
2. دل­بستگی به دنیا؛ کسانی که در زندگی دنیا غوطه­ورند و به آن دل­بسته­اند، جداشدن از دنیا برایشان سخت و دشوار است. آموزه­های دینی تأکید فراوان دارند که به دنیا و امکانات آن هرگز دل­نبندید و سعی کنید زندگی شما زاهدانه باشد تا زندگی برای شما آسان و راحت شود و با شنیدن مرگ دچار ترس و وحشت نشوید. نقل کرده­اند شخصی از رسول خدا صلی الله و علیه و آله پرسید: چرا من از مرگ خیلی می­ترسم؟ حضرت فرمود: آیا مال و ثروت داری؟ عرض کرد: آری. حضرت فرمود: آیا در راه خدا ثروت خود را مصرف می­کنی؟ عرض کرد: خیر. حضرت فرمود: ترس تو به سبب از دست دادن اموالت است؛ چون می­دانی با مرگ آن­ها از تو گرفته می­شود.
3. کمی توشۀ آخرت؛ انسانی که می­داند سفری ابدی در پیش دارد و برای آن توشه­ای ذخیره نکرده است از فرارسیدن مرگ هراسان است و آرزو می­کند مرگش دیرتر فرارسد تا بتواند توشه­ای برای سرای آخرت فراهم کند.

4.   گناه؛ کسانی که دستورات خدای متعال را به درستی به جا نیاورده­اند و می­دانند که در سرای آخرت بازخواست خواهند شد و به کیفر کردارشان خواهند رسید، از مرگ هراس و وحشت دارند. قرآن کریم در باره این افراد می­فرماید: «وَلا یَتَمَنَّوْنَهُ أَبَداً بِما قَدَّمَتْ أَیْدِیهِمْ وَاللهُ عَلِیمٌ بِالظَّالِمِینَ؛[1] و هرگز مرگ را به سبب آنچه از پیش به دست خویش کرده­اند، آرزو نخواهند کرد و خدا به حال ستمگران داناست.

5.   نرسیدن به خواسته­هایشان؛ کسانی هستند که کاملاً به قیامت باور و ایمان دارند و در حد توان خود را مهیای آن کرده­اند و از گناه هم خوداری می­کنند، ولی نگران هستند که آیا طبق خواسته و امیدشان با آنان رفتار خواهد شد و آیا رحمت و عنایات خاصه الهی آنان را دربرخواهد گرفت یا نه؟ از این روی یاد مرگ آنان را دچار اضطراب و نگرانی می­کند.